بررسی ریزازدیادی rosa beggeriana ،rosa canina ،rosa foetida persiana و rosa foetida bicolor تحت شرایط مختلف درون شیشه ای

در این تحقیق برای اولین بار پروتوکل ازدیاد رویشی 4 گونه از گونه های رز بومی ایران ( rosa beggeriana، rosa canina، rosa foetida persiana و rosa foetida bicolor) از طریق کشت بافت گزارش شده است. در کلیه مراحل انجام آزمایش ها از ریزنمونه جوانه جانبی که در فصول مختلف تهیه شده بود، استفاده شد. میزان تولید شاخساره های جانبی حاصل از کشت جوانه جانبی در محیط کشت های vs، ms، wpm، b5، sh و ½ sh در حضور تنظیم کننده های بنزیل آمینو پورین (bap)، کینتین (kin)، تیدیازورون (tdz) و جیبرلیک اسید (ga3) در ترکیب با نفتالین استیک اسید (naa) مورد ارزیابی قرار گرفت. غلظت های مختلفی از تنظیم کننده ها در مراحل استقرار، پرآوری و ریشه زایی در این گونه ها مورد آزمایش قرار گرفتند و نتایج متفاوتی با توجه به نوع گونه بدست آمد. کلیه طرح های آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با تعداد تیمار و تکرار مشخص برای هر آزمایش بوده است. همچنین نوع درپوش نیز در آزمایشی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش مربوط به گونه r. beggeriana در مرحله پرآوری از تنظیم کننده های رشد bap (0، 1،0/5، 2 و 0/1 میلی گرم در لیتر)، tdz (0، 0/05، 0/5 و 0/1 میلی گرم در لیتر) و kin (0، 0/5، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) در ترکیب با 0/1 میلی گرم در لیتر naa و در مرحله ریشه زایی از محیط کشت ½ vs در ترکیب با غلظت های 0، 0/3، 0/6 و 0/9 میلی گرم در لیتر iba و naa استفاده شد. در گونه r. canina نیز در مرحله پرآوری از دو محیط کشت vs و ms در ترکیب با غلظت های (0، 1/5، 1، 0/5، 2 میلی گرم در لیتر) bap، (0 و 0/5 میلی گرم در لیتر) ga3 و (0 و 0/1 میکرومولار) naa و در مرحله ریشه زایی از دو محیط کشت vs و ½ vs در ترکیب با تنظیم کننده های رشد iba و naa (0، 0/3، 0/6 و 0/9 میلی گرم در لیتر) استفاده شد. با توجه به نتایج، بهترین محیط کشت برای هر چهار گونه، محیط کشت vs و بهترین نوع درپوش، درپوش پلاستیکی بود و در نهایت غلظت 2 - 0/5 میلی گرم در لیتر bap در ترکیب با 0/1 میلی گرم در لیتر naa به عنوان تیمار مناسب برای مرحله پرآوری و غلظت 0/3 میلی گرم در لیتر iba برای مرحله ریشه زایی در دو گونه r. canina و r. beggeriana معرفی شده است. همچنین 95 درصد از گیاهچه های ریشه دار شده این دو گونه پس از یک ماه قرار گرفتن در محیط گلخانه بطور موفقیت آمیزی سازگار گردیدند. در مورد دو گونه r. foetida bicolor و r. foetida persiana بسیار کند رشد بوده و در کشت بافت پاسخ مناسبی جهت ریزازدیادی نشان ندادند.